SPREKEND BARNEVELD #1 | Ds. J. van Laar

In een serie portretten spreken we met personen die een vertegenwoordigende functie hebben in onze gemeente of die te maken hebben met problemen of uitdagingen waar onze Barneveldse samenleving voor staat. In deze aflevering spreken we dominee J. van Laar, predikant van de Gereformeerde Gemeente in Barneveld-Zuid. Dominee Van Laar is sinds 2018 verbonden als predikant aan deze grote gemeente. Vooraf aan zijn komst naar Barneveld was hij predikant in één van de Gereformeerde Gemeenten van Rijssen. Voor zijn roeping tot het ambt van dominee was hij actief in de bouwsector in de Betuwe. Ds. Van Laar is getrouwd en vader van zeven kinderen.

Biblebelt

We spreken dominee Van Laar in zijn pastorie bij de kerk van Zuid over de rol van de kerk in de Barneveldse samenleving, de christelijke identiteit die zo eigen is aan Barneveld en daarnaast ook de roeping van zowel kerkgangers als christelijke politici in deze samenleving. Als predikant in Rijssen en in Barneveld komt hij veel in aanraking met gelijkgezinden.
Beide gemeenten zijn immers onderdeel van de zogenoemde ‘Biblebelt’ in Nederland, regio’s en gemeenten met veel Bijbelgetrouwe christenen. “In beide gemeenten was de christelijke identiteit meer een vanzelfsprekendheid dan in andere delen van ons land, inderdaad”.

Zonder woorden

Voor SGP Barneveld is deze christelijke identiteit van grote waarde bij de taken in het bestuur van de burgerlijke gemeente, ook omdat zij ervan overtuigd is dat dit van grote waarde is voor echt ‘samen leven’ in een (dorps)gemeenschap. De dominee is helder over de kern van de echte christelijke identiteit: “een identiteit geef je af door Bijbels te leven zoals bijvoorbeeld het zondags naar de kerk te gaan, het niet openen van winkels, als ondernemer goed zijn voor het personeel en eerlijk in handel en wandel, enzovoort. En dat alles zelfs nog zonder woorden. Wie hier fouten maakt, gooit de zichtbare identiteit te grabbel.

Karikatuur

Het gesprek met de predikant komt op het hebben van wederzijds respect. Van Laar is er helder over: “in Barneveld ervaar ik doorgaans dat mensen het christelijk gedachtegoed nog willen verdragen en respecteren, wat je ten diepste pas krijgt als wij [christenen, GB] liefde geven en zeker niet uit de hoogte op anderen neerzien”. Naast het feit dat er vaak een karikatuur wordt gemaakt van het leven in een christelijk dorp moet het ook niet het streven zijn van een politieke partij om in de uitvoering van een eigen agenda geen rekening te houden met de volle breedte van de samenleving. Voor de SGP is dat heel helder en heeft men dat ook tot uiting gebracht in de achterliggende raadsperioden.
Daarentegen weet de Barneveldse dominee de positieve elementen van een christelijke gemeenschap als Barneveld te waarderen: “vriendelijkheid, verdraagzaamheid, geduld en standvastigheid”. De dominee noemt het overlijden van dhr. Van der Vlies als voorbeeld. In de Tweede Kamer werd hij van links tot rechts gerespecteerd, juist vanwege zijn vriendelijke en standvastige houding. Deze houding kenmerkt ook andere christelijke politici door de decennia heen.

Gemeenschapszin

Toch was niet iedereen onverdeeld positief over het uitdragen van christelijke identiteit, met veel kerkverlating tot gevolg. De genoemde identiteit werd dan vaak als benauwend ervaren. Herkent dominee van Laar deze kritiek? “Als kerken hebben we ook dingen verguisd. Als iemand bij de kerk wegging dan lag hij soms ook buiten de maatschappelijke gemeenschap. Dat is natuurlijk echt geen Bijbelse identiteit en was, en is zeer droevig”. Dominee Van Laar ziet nu juist dat het omgekeerde dreigt te gebeuren: “in ons land wordt steeds meer naar onze gemeenschappen gekeken als iets sektarisch, daar maak ik mij grote zorgen over”. Dat deze houding ook weer gevolgen heeft voor de sociale samenhang en gemeenschapszin is duidelijk. Juist vanuit wederzijds respect ontstaat de mogelijkheid om meer tot elkaar te komen. Juist christenen hebben een taak om betrouwbaar en betrokken te zijn op de maatschappij. “Op deze manier kun je iets van je eigen identiteit laten zien - desnoods met woorden- en zeker in een onchristelijke werkomgeving”.

“Op deze manier kun je iets van je eigen identiteit laten zien - desnoods met woorden- en zeker in een onchristelijke werkomgeving”.

Christelijke politici hebben hierin ook een heldere roeping: “zij mogen uitdragen wat is opgebouwd en natuurlijk zoveel mogelijk het christelijk gedachtegoed bevorderen”. Echter is er ook een keerzijde, waarbij christelijke politici het gedachtegoed “verknoeien”, door een situatie te creëren waarin een christelijke stem niet meer gehoord kan worden. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld altijd tegen te stemmen bij een begrotingsbehandeling, zonder oog te hebben voor de elementen erin die wel een positieve of remmende invloed hebben. Het komt aan op het verdedigen van de kernpunten!”.

Rekenschap